باسمه تعالی

      کارگاه آشنایی با دیابت با محوریت روش های پیشگیری، تشخیص و درمان به همت اداره فرهنگی و بسیج دانشجویی توسط استاد امین دائمی با حضور دانشجویان در دانشگاه پیام نور مرکز میاندوآب برگزار گردید.

      موجب ناتوانی بسیار می گردد .

    لازم به ذکر است که در ادامه کارگاه از شرکت کنندگان پذیرائی بعمل آمد .

شایعترین علائم دیابت شیرین می توان به موارد زیر اشاره کرد :

دفع ادرار به دفعات زیاد، تشنگی غیر معمول، گرسنگی خیلی زیاد ، ازدست دادن وزن بدون علت مشخص، خستگی زیاد، اختلالات بینایی، تحریک پذیری، گزگزو مورمور شدن در دست ها و پاها، عفونت های مکرر در پوست ، لثه ها ، مثانه و مجرای تناسلی ، خارش پوست، عدم تحمل زخم ها به بهبودی

همچنین  در مورد فاکتورهای خطر دیابت به موارد زیر اشاره گردید :

¢    سابقه ابتلا به دیابت در خانواده

¢    چاقی( اضافه وزن بیشتر از 20% درصد وزن ایده ال بدن )

¢    نژاد/ملیت

¢    سن بیشتر یا مساوی 45

¢    سابقه اختلال درآزمایش گلوکز ناشتا یا اختلال تحمل گلوکز

¢    هیپرتانسیون( فشارخون بیشتر از 140/90 mmHg )

¢    سطح کلسترولHDL  کمتر از 35mg/dl

¢    سطح تری گلیسیرید بیشتر 250mg/dl

¢    سابقه دیابت حاملگی و یا تولد کودک با وزن بیشتر از 4/5 کیلوگرم

¢    دیابت نوع 2 Diabetes type 2   

¢    دیابت همراه با سایر وضعیت ها و سندرم هاSecondary Diabetes

¢    دیابت حاملگی Gestational Diabetes

¢    اختلال تحمل گلوکز Impaired Glucose Tolerance

¢    پیش دیابتPre Diabetes    

¢    5تا 10% تمام دیابت ها را شامل می شود.

¢    مشخصه بارز آن تخریب سلول های بتای پانکراس است توسط عوامل ژنتیکی، ایمونولوژیکی و محیطی(مثل ویروس ها).

¢    در هر سنی بروز می کند ولی معمولا در سن جوانی بیشتر رخ می دهد.

¢    معمولا در موقع تشخیص بیمار بسیار لاغر است و کاهش وزن نیز دارد.

¢    اغلب دارای آنتی بادی علیه سلول های جزایر می باشد.

¢    انسولین آندروژن به دلیل تهاجم آنتی بادی ها کم است یا وجود ندارد.

¢    به تزریق انسولین برای نجات زندگی نیاز دارند.

¢    تخریب سلول های بتا و فقدان انسولین مستعد ابتلا کتو اسیدوز دیابتی هستند.

¢    عارضه حاد هیپر گلیسمی ، کتو اسیدوز دیابتی می باشد.

¢    90 تا 95% کل دیابت ها را تشکیل می دهد.

¢    در هر سنی بروز می کند ولی معمولا بعد از سن 30 سالگی است.

¢    معمولا بیمار چاق است

¢    علل معمولا چاقی، وراثت و یا عوامل محیطی می باشد.

¢    آنتی بادی سلول های جزایر لانگرهانس وجود ندارد.

¢    کاهش مقدار انسولین آندوژن و یا افزایش مقاومت به انسولین وجود دارد.

¢    بهترین راه درمان کاهش وزن ، ورزش، رژیم درمانی و مصرف دارو های خوراکی می باشد.

¢    بسیاری از بیماران د رکوتاه مدت وبلند مدت  جهت پیشگیری از هیپرگلیسمی  نیاز به انسولین دارند.

¢    عارضه حاد آن سندرم هیپر اسمولار غیر کتوزی هیپرگلیسمیک می باشد.

¢    در طی 3ماهه دوم و یا سوم حاملگی رخ می دهد.

¢    به علت هورمون های مترشحه از جفت که عملکرد انسولین را مهار می کند ایجاد می شود.

¢    خطر تولد جنین ماکروزم وجود دارد.

¢    بوسیله کنترل رژیم غذایی و یا تزریق انسولین کنترل می شود.

¢    در حدود 2تا5% حاملگی ها را سبب می شود.

¢    30 تا 40% در طی 10 سال بعد به دیابت  مبتلا می شوند.

¢    تست تحمل گلوکز در هفته های 24 تا28 حاملگی برای تمام زنان باردار بایستی انجام شودکه موارد زیر را دارا باشند:

¢    سن بالای25 سال وزیر 25 بهمراه چاقی، سابقه خانوادگی.

¢    توجه: هدف از تنظیم قند خون در طی حاملگی رسیدن به قند ناشتا به 100 و زیر 100و 2 ساعت بعد از صرف غذا به 120mg/dl

اختلال تحمل گلوکز

¢    تست تحمل گلوکز خوراکی بین 140تا200mg/dlاست.

¢    قند خون ناشتای بین 110تا126mg/dl. می باشد.

¢    29% نهایتا به دیابت مبتلا می شوند.

¢    بیش از حد طبیعی مستعد آترواسکلروز می باشند.

¢    ممکن است چاق باشند.

¢    متابولیسم فعلی گلوکز طبیعی می باشد.

¢    بطور دوره ایی باید غربالگری شوند.

¢    پلی اوریPolyuria  

¢    پلی دیپسی Polydipsia (تشنگی شدید)

¢    پلی فاژیا Polyphagia(پرخوری)

¢    خستگی و ضعفFatigue

¢    تغییرات ناگهانی بینائی

¢    بی حسی و گزگز اندامها

¢    خشکی پوست

¢    زخمهائی که به کندی بهبود می یابند.

¢    عفونت های عود کننده

معیارهاو تست های تشخیصی دیابت

¢    غلظت گلوکز تصادفی پلاسما بیشتر یا مساوی 200mg/dl یا

¢    سطح گلوکز پلاسمای ناشتا بیشتر و یا مساوی 126mg/dl یا

¢    سطح گلوکز 2 ساعت بعد از مصرف گلوکز بیشتر یا مساوی 200mg/dl در طی انجام تست تحمل گلوکز خوراکی باشد.

¢    توجه: برای انجام تست خوردن 75 گرم گلوکز آنهیدروس (بدون آب) در مرتبه اول بایستی انجام شود و سپس بفاصله نیم ساعت تا 2 ساعت قند خون بایستی کنترل شود.

    هدف اصلی از درمان دیابت ، کنترل قند خون به میزان طبیعی و طبیعی ساختن فعالیت انسولین جهت کاهش پیشرفت عوارض عروقی و عصبی میباشد که استفاده از داروهای شیمیایی ،گیاهی و درمان تغذیه ایی و ورزش مورد توجه می باشد.

در مورد درمان تغذیه ایی  : رژیم غذایی و کنترل وزن اساس در مان دیابت را تشکیل می دهد.مهمترین هدف رزیم غذایی در درمان دیابت کنترل مجموع کالری دریافتی جهت دستیابی و یا نگه داری وزن مطلوب و کنترل سطح قند خون است .در مان تغذایی شامل اهداف زیر است:

¢    فراهم کردن تمامی ترکیبات غذایی ضروری برای مثال ویتامین ها، املاح

¢    براورده ساختن انرژی مورد نیاز

¢    نگهداری وزن در محدوده منطقی

¢    پیشگیری از نوسانات قند خون

¢    کاهش لیپید های سرم خون در صورت بالا بودن

¢    یکی از اهداف اصلی رژیم در مانی در دیابت پرهیز از افزایش ناگهانی و سریع قند خون است.اصطلاح شاخص Index Glycemicجهت توصیف این که یک غذای مشخص چه مقدار سطح گلوکز خون را در مقایسه با مقدار هم ارز گلوکز آن بالا می برد، استفاده می شود.

¢    ترکیب کردن غذاهای نشاسته ایی با غذاهای حاوی پروتئین و چربی موجب کاهش سرعت جذب آنها وکم کردن شاخص گلیسمیک می گردد.

¢    خوردن غذاهای خام در مقایسه با غذاهای خرد شده، پوره ویا پخته موجب پاسخ گلیسمیک کمتری می شود.

¢    خوردن میوه کامل بجای آب میوه موجب کاهش پاسخ گلیسمیک می شود.

¢    زمانی که غذاهای حاوی قند ساده به رژیم غذایی اضافه شوند پاسخ گلیسمیک کمتری ممکن است ایجاد شود.

در مورد ورزش باید توجه داشت که :

¢    در بیماران دارای سطح گلوکز خون بیشتر از 250mg/dl که در ادرار کتون وجود دارد ورزش ممنوع میباشد.

¢    برای پیشگیری از هیپوگلیسمی 15 گرم کربوهیدرات قبل از انجام ورزش مصرف شود.

¢    سطح گلوکز خون قبل،حین و پس از ورزش کنترل شود.

هر روز 30دقیقه پیاده روی یا 150 دقیقه در هفته( 5 روز ).